«Πολυμορφία» όπως πολυχρωμία, πολυπολιτισμικότητα… Βρεθήκαμε στην έναρξη του φεστιβάλ Δημόσιας Τέχνης και σχολιάζουμε…
-Γράφει η Ειρήνη Λιακοπούλου για την «Κ»
Πραγματοποιήθηκαν το απόγευμα του Σαββάτου, τα εγκαίνια που σηματοδότησαν την έναρξη του «Φεστιβάλ Δημόσιας Τέχνης», απόρροια της συνεργασία του studio4 με το Μουσείο Μπενάκη, την Ταινιοθήκη της Ελλάδος και τη Διεύθυνση Σχολικών.
Οι ομιλητές, γραφίστες, εικαστικοί αναλυτές, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, προσπάθησαν να δώσουν απαντήσεις σε διάφορες απορίες που γεννούνται με τον όρο «Δημόσια Τέχνη».
Ερωτήματα όπως, τί είναι Δημόσια Τέχνη; Ποιος την ορίζει; Πώς αναγνωρίζεται; Ποιος χώρος, ακόμα, ορίζεται ως Δημόσιος;
Ετυμολογικά και λογικά αναλύοντας, πρόκειται, για κάθε είδους καλλιτεχνική δραστηριότητα σε χώρους που είναι προσβάσιμοι από όλους. Πρόκειται δηλαδή για δρόμους, πάρκα, παρκινγκ, δημόσια κτίρια, μέσα Μαζικής Μεταφοράς και φυσικά για τον αρχηγό της δημόσιας σφαίρας, το Διαδίκτυο. Είναι, κατά γενική ομολογία, η τέχνη έξω από το μουσείο.
Το μυαλό μας αμέσως πηγαίνει στο graffiti, και όχι άδικα, καθότι είναι άρτια συνδεδεμένο με το Δημόσιο χώρο και ξεχωρίζει για τον «παραβατικό» του χαρακτήρα, την ανατρεπτική και αντιδραστική του δράση. Στη Δημόσια Τέχνη όμως, ανήκει και κάθε άλλη καλλιτεχνική δραστηριότητα, όπως θέατρο και θεατρικό παιχνίδι, μουσικές διοργανώσεις, φυσικά η ζωγραφική, γιατί όχι η γλυπτική, και εκδηλώσεις σχετικά με τη φωτογραφία το σινεμά, ίσως και τη παντομίμα και τα ζογκλερικά.
Οι δράσεις αυτές μπορεί να είναι «μόνιμες», όπως ένα graffiti στον τοίχο, μπορεί να είναι περιοδικές, όπως μία έκθεση χειροποίητου κοσμήματος σε ένα πάρκο, μπορεί να είναι κινούμενες όπως η τέχνη αποτυπωμένη στο βαγόνι ενός τρένου ή σαν τα θεατρικά παιχνίδια που αλλάζουν κάθε μέρα γειτονιά.
Ένα όμως είναι σίγουρο. Κάθε μορφή καλλιτεχνικής δραστηριότητας που εκτείνεται στον Δημόσιο χώρο, παίρνει από αυτόν την ταυτότητά της. Κυριαρχεί δηλαδή το urban στοιχείο που χαρακτηρίζει την πόλη και τους ρυθμούς της. Δίνεται η έμφαση στο αστικό και το σύγχρονο, το οποίο ούτως η άλλως δεσπόζει στο δημόσιο χώρο. Επίσης χαρακτηρίζεται από «Πολυμορφία», εξού και το όνομα της έκθεσης, καθότι, εφόσον urban και δημόσια, χαρακτηρίζει όλους εμάς, τους κατοίκους, τους πολίτες, τους δρώντες στην μεγάλη πόλη.
Εξίσου, η Δημόσια Τέχνη σε όσους χώρους και πολιτείες έχει κάνει την εμφάνισή της, στοχεύει προφανώς και στην βελτίωση του αστικού χώρου, του αστικού τοπίου. Στις μεγάλες και χαώδης πόλεις, όπως η Αθήνα, είναι σίγουρα αδύνατο η πολεοδομία να αποφασίσει να αλλάξει την εικόνα της πόλης. Δεν γίνεται, και είναι βέβαιο, στο οποιοδήποτε χρονικό διάστημα, να αντικατασταθούν οι απαίσιες πολυκατοικίες του 70 και του 80, με χαμηλά σπίτια με ξύλινες σκεπές και όλα τα άχρηστα κτίρια να γίνουν πάρκα. Γι’αυτό η μόνη λύση για εμπλουτισμό και καλλωπισμό του Δημόσιου χώρου, είναι μέσα από εικαστικές δράσεις.
Η Δημόσια Τέχνη είναι για πολλούς μία τέχνη ανυπακοής. Είτε υπάρχουν νόμιμοι φορείς στη διοργάνωση, είτε είναι αυθόρμητη και πρωτοβουλία του δημιουργού της και μόνο. Είναι μια διαμαρτυρία για το «χαμένο χώρο». Το δημόσιο και ελεύθερο στοιχείο που αποτραβιέται σιγά σιγά . Χάνεται η γειτονιά, η περιοχή μου, το πάρκο το δικό μου και των κολλητών μου, οι χώροι μας. Η Δημόσια Τέχνη είναι προσπάθεια να διατηρηθούν «δικά μας» αυτά που ενώ δεν είναι απόλυτα ιδιοκτησία μας, έτσι όμως νιώθουμε εμείς για αυτά.
Το Φεστιβάλ «Πολυμορφία» , multiformity, βρίσκεται κάπου στην πόλη, από της 27 Σεπτέμβρη μέχρι 31 Οκτώβρη. Εδώ βρίσκεται το πρόγραμμα http://publicartfestival.gr/ .
28/9/2014/Ειρήνη Λιακοπούλου
