Το σενάριο *
--------------
Ο Λευτέρης προσπαθεί να καταλάβει στη σημερινή συνεδρία μας τι ήταν αυτό που τον εμπόδισε να βοηθήσει νωρίτερα μια κοπέλα, η οποία δέχτηκε επίθεση από δυο περαστικούς με αποτέλεσμα να καταλήξει χτυπημένη και να της κλέψουν την τσάντα.
- Θα μπορούσα να την είχα βοηθήσει, είπε δείχνοντας μετανιωμένος.
- Τι σκεφτόσουν την ώρα που την έβλεπες να δέχεται την επίθεση των δύο αγνώστων;
- Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν πως αποκλείεται να συμβαίνει αυτό. Δεν πίστευα στα μάτια μου. Μέσα στο κέντρο της πόλης, με κόσμο να πηγαίνει και να έρχεται, μέρα μεσημέρι και αυτοί ανενόχλητοι να την έχουν πλευρίσει και να ζητούν την τσάντα της.
- Πρέπει να ήταν πολύ σοκαριστικό τόσο για την ίδια όσο και για σένα που βρισκόσουν εκεί αλλά χωρίς να κάνεις κάτι.
- Ήταν πολύ σοκαριστικό για εκείνη και πολύ απογοητευτικό για μένα. Δεν ξέρω αν θα μου το συγχωρήσω.
- Δεν έχει νόημα να γίνεσαι τόσο αυστηρός με τον εαυτό σου. Αυτό που αξίζει είναι να το εξηγήσεις μέσα σου για να καταλάβεις τι ήταν αυτό που δεν σε άφησε να δώσεις τη βοήθεια σου.
- Παραμένει όμως αδικαιολόγητο.
- Προσπάθησε να μείνεις Λευτέρη στις σκέψεις και τα συναισθήματα που είχες την ώρα της ληστείας. Τι γινόταν μέσα σου;
- Αφού πέρασαν τα πρώτα δευτερόλεπτα, άρχισα να νιώθω δύο εντελώς διαφορετικά συναισθήματα την ίδια στιγμή. Από τη μια φοβόμουν πολύ και από την άλλη ήμουν εξοργισμένος.
- Τι θα ήθελες να κάνεις αν δεν φοβόσουν;
- Να τους πιάσω και τους δυο και να τους σπάσω τα μούτρα. Θα τους έριχνα στο πεζοδρόμιο, θα τους έκανα ρεζίλι και ύστερα θα καλούσα την Αστυνομία.
- Και πώς ένιωσες που όχι μόνο δεν έκανες αυτό που θα ήθελες να κάνεις αλλά ούτε καν μίλησες;
- Μια πελώρια ντροπή. Ντρέπομαι για μένα. Και πίστευα ότι ήμουν καλός άνθρωπος.
- Το ότι φοβήθηκες και δεν βοήθησες δεν σημαίνει ότι δεν είσαι καλός άνθρωπος.
- Τότε;
- Φαίνεται να ενεργοποιήθηκε μέσα σου ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως "επίδραση των παρευρισκομένων" και παρατηρείται σε πολλές περιπτώσεις όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Θα χρειαζόταν να του εξηγήσω αναλυτικά αυτό το φαινόμενο για να μπορέσει να καταλάβει πρώτα και να συγχωρήσει σε επόμενο χρόνο τον εαυτό του. Το αν θα επέλεγε κάτι άλλο την επόμενη φορά που θα έπρεπε να αποφασίσει αν θα βοηθούσε ή όχι, ήταν δική του υπόθεση.
(2).png)
Το παιχνίδι
Ο Λευτέρης, όπως και πολλοί άλλοι, παγώνουν μπροστά σε μια κατάσταση που απαιτεί παρέμβαση και δεν προσφέρουν βοήθεια. Πρόκειται για το φαινόμενο της επίδρασης των παρευρισκομένων, το οποίο διατυπώθηκε από την Κοινωνική Ψυχολογία και έχει τις ρίζες του σε ένα περιστατικό που συνέβη το 1964 στις ΗΠΑ και με θύμα την Catherine Genovese. Η νεαρή γυναίκα επέστρεφε στο σπίτι της όταν δέχθηκε επίθεση στην είσοδο της πολυκατοικίας της. Μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου μπροστά στα μάτια δεκάδων γειτόνων που έβλεπαν το περιστατικό από τα παράθυρά τους αλλά κανείς δεν κινητοποιήθηκε να βοηθήσει εγκαίρως ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Έχει διαπιστωθεί λοιπόν πως όταν υπάρχουν άλλοι παρόντες το άτομο τείνει να μην παίρνει καμία πρωτοβουλία σκεπτόμενο πως υπάρχουν τόσοι άλλοι για να βοηθήσουν. "Γιατί εγώ;" είναι το κυρίαρχο ερώτημα στο μυαλό του με αποτέλεσμα να αποποιείται την ευθύνη της βοήθειας και να κάνει πίσω παραμένοντας αμέτοχος. Επικρατέστερη αντίληψη είναι αυτή σύμφωνα με την οποία κάποιος άλλος θα προσφερθεί να βοηθήσει οπότε δε νιώθει υποχρεωμένος να αναλάβει κάποια ευθύνη. Είναι μάλιστα ενδιαφέρον πως όσο περισσότεροι είναι οι άλλοι που βρίσκονται στη σκηνή, τόσο λιγότερη είναι η προθυμία με την οποία αποφασίζει κανείς να επιχειρήσει μια παρέμβαση.
Έχει παρατηρηθεί επίσης πως οι περισσότεροι τείνουμε να συμπεριφερόμαστε έτσι όπως συμπεριφέρονται οι πολλοί. Αν λοιπόν βλέπει κανείς πως οι άλλοι δεν παρεμβαίνουν, τότε επιλέγει να κάνει κάτι παρόμοιο προκειμένου να εναρμονιστεί με τη νόρμα και να συμμορφωθεί με την πλειοψηφία. Αν βέβαια σε όλο αυτό προσθέσουμε και το ρεαλιστικό φόβο κάποιου να αναμειχθεί σε ένα περιστατικό βίας καθώς επίσης τα στερεότυπα που μπορεί να έχει, αντιλαμβανόμαστε πως αυξάνονται οι πιθανότητες να έχουμε παθητικούς παρατηρητές που δεν θα μετατραπούν εύκολα σε ενεργούς πολίτες.
Υστερόγραφο
Δεν ξέρω πώς σε βρίσκει η ανάγνωση αυτού του άρθρου… δεν ξέρω αν είσαι κι εσύ ανάμεσα σε αυτούς που έχουν παγώσει μπροστά σε ένα περιστατικό στο οποίο δεν κατάφερες να βοηθήσεις... δεν ξέρω αν σε απασχολεί το ζήτημα του αλτρουισμού στις μέρες μας.. δεν ξέρω τέλος αν θέλεις να συνεχίσεις να ζεις έτσι ή αν σκοπεύεις να αλλάξεις όρους στο παιχνίδι της ζωής σου… η πρόσκλησή μου είναι να κάνεις το πρώτο βήμα που θα σε φέρει πιο κοντά στην αλλαγή…
Τι λες; Παίζουμε λοιπόν;
------------------
*Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος άρθρου, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη.
.
Κάθε Τρίτη στις σελίδες του Kulturosupa.gr
.
.
Μπορείτε να διαβάσετε το βιβλίο μου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις iWrite με τίτλο "Μαθήματα στη γλώσσα της αγάπης" (πληροφορίες και online αγορά θα βρείτε εδώ)
.
.
Bίντεο, συνεντεύξεις και ομιλίες μου επισκεφτείτε το κανάλι μου στο You Tube.
Ακολουθήστε μας στα social media
