«Το αναπόφευκτο τέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Από τη στήλη "Μιχάλης ο Τιμωρός" του Μιχάλη Σκολιανού.
Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο, το βέβαιο είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πνέει τα λοίσθια.
Και η κατάσταση δείχνει να είναι μη αναστρέψιμη για αυτήν, διότι το πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι δομικό. Το πρόβλημά της έγκειται στον τρόπο με τον οποίο έχει συμπηχθεί. Η ίδια η αρχιτεκτονική του οικοδομήματος είναι στρεβλή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκούσια ή μη – από ό,τι αποδεικνύεται πάντως από την ιστορική πραγματικότητα μάλλον εκούσια – προέβη σε νομισματική ένωση χωρίς να έχει προηγηθεί η απαραίτητη πολιτική, κοινωνική και κατ’ επέκταση οικονομική ένωση. Άρχισε να χτίζει τους ορόφους μιας οικοδομής χωρίς να έχει χτίσει πρώτα τα θεμέλια. Αναπόφευκτα, η οικοδομή θα καταρρεύσει. Αποτέλεσμα αυτής της σοβαρότατης δομικής αστοχίας είναι να υπάρχει σοβαρότατο έλλειμα δημοκρατίας. Από τότε που άρχισε το εγχείρημα της Ενωμένης Ευρώπης για πρώτη φορά οι κοινωνίες βλέπουν και βιώνουν, με τόσο άμεσο και απτό τρόπο, να συρρικνώνονται θεμελιώδεις λειτουργίες της δημοκρατίας. Για πρώτη φορά πολλές κοινωνίες – κυρίως οι οικονομικά ασθενέστερες – νιώθουν και όχι άδικα να στερούνται τη Λυδία λίθο της δημοκρατίας, το δικαίωμα του αυτοκαθορισμού τους. Και όσο θα μεγαλώνει το έλλειμμα της δημοκρατίας τόσο θα ενισχύονται, εντός της Ένωσης, οι φυγόκεντρες δυνάμεις. Και πλέον μοιάζει εξαιρετικά δύσκολο να ανακοπεί η αντιδημοκρατική τροχιά που έχει πάρει η Ευρωπαϊκή Ένωση ακριβώς επειδή αυτή είναι απότοκος του στρεβλού και ανορθολογικού τρόπου δόμησης του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Επομένως, ακόμη και αν υπερισχύσει στο δημοψήφισμα της Πέμπτης το Brimain, όπως ισχυρίζονται οι περισσότεροι επαΐοντες, η Ευρωπαϊκή Ένωση κερδίζει χρόνο και τίποτα περισσότερο. Σε περίπτωση επικράτησης του Brexit απλώς κατά πάσα πιθανότητα επισπεύδονται οι διαδικασίες του αναπόφευκτου.
Όποιο πάντως και αν είναι το αποτέλεσμα του Βρετανικού δημοψηφίσματος η μοίρα για την Ευρωπαϊκή Ένωση μοιάζει αναπόδραστη. Η Ένωση εγκλωβίστηκε στη μοίρα της που η ίδια εξύφανε με τις επιλογές της… Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα κρίνει απλώς, ενδεχομένως, την ταχύτητα με την οποία θα κινηθούν οι δυνάμεις της μοίρας και τίποτα περισσότερο. Η μοίρα έχει προδιαγραφεί και αυτή δεν αλλάζει.
Τελικά, οι ταγοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης ηθελημένα ή μη με βάση τα αποτελέσματα και τις συνέπειες των επιλογών τους έδρασαν υπέρ της επιστροφής στον εθνικισμό. Ίσως οι καιροί δεν είναι ακόμη ώριμοι για την εποχή του διεθνισμού.
