.
Υπάρχουν μερικά βιβλία που μπορεί εκ πρώτης όψεως να μην σου γεμίζουν πολύ το μάτι, το θέμα να είναι παρωχημένο και να μην σε ελκύει τίποτε για να μπεις στον κόσμο τους. Ένα τέτοιο είναι και το «Βερολίνο 1933 - H στάση του Διεθνούς τύπου μπροστά στον Χίτλερ», του Daniel Schneidermann (εκδόσεις Πόλις).
Η αλήθεια είναι πως μόνο ο τίτλος ακούγεται κάπως δελεαστικός αν και το θέμα του φασισμού και των Ναζί είναι πλέον πολυφορεμένο, εν τούτης αυτή η μελέτη των 400 και πλέον σελίδων είναι μια μοναδική ευκαιρία για να ανακαλύψεις τον κόσμο του τύπου εκ των έσω.
Ο Schneidermann όντας δημοσιογράφος μέσα από μελέτες, εφημερίδες, βιβλία, απομνημονεύματακαι ρεπορτάζ βάζει κάτω τις φωνές των πρωταγωνιστών και ερμηνεύει-κρίνει-και καμιά φορά δικαιολογεί τις επιλογές των εκάστοτε δημοσιογράφων και συντακτών. Πως έγινε η μετάβαση από τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και πως ο τύπος αντέδρασε σε αυτό; Πως έγινε δεκτός ο καγκελάριος Χίτλερ στον Διεθνή τύπο, τι γράφανε οι εφημερίδες στις ΗΠΑ και Ευρώπη; Ο γερμανικός αντισημιτισμός πότε άραγε έγινε πρώτο θέμα σε έναν ήδη επιφυλακτικό προς τους Εβραίους κόσμο; Απελάσεις δημοσιογράφων, συνεντεύξεις του Χίτλερ, προπαγάνδα του Γκέμπελς και η σιωπή του Διεθνούς τύπου να είναι εκκωφαντική.
Η ιστορία εξελίσσεται βήμα βήμα, από το μποϊκοτάζ του 1933 στη Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών και στους Νόμους της Νυρεμβέργης για τη μεγάλη Νύχτα των Κρυστάλλων και από εκεί στην παράνοια ενός πολέμου που όλοι ξέρανε πως θα εξαπλωθεί και κανείς δε μιλούσε γι’ αυτό. Το βιβλίο όπως ο ίδιος ο συγγραφέας λέει δεν είναι ιστορικό, είναι όμως μια αφήγηση ενός μελετητή που βάζει τον αναγνώστη στην πρώτη θέση της Ταβέρνας του Βερολίνου.
Ο ρατσισμός, ο φυλετικός ρατσισμός των έγχρωμων στις ΗΠΑ (και όχι μόνο) είναι ένα θέμα που έχει αναλυθεί διεξοδικά. Η ποιητική συλλογή του Roger Robinson, Ένας Φορητός Παράδεισος (εκδόσεις Κείμενα) πραγματεύεται καθ’ όλη τη διάρκεια του αυτό και μόνο αυτό. Το βιβλίο μυρίζει, βενζίνη, στουπί, βία, έχθρα, ιδρώτα, καμένα πτώματα, αδικία, πίκρα και μια αμέριστη υπερηφάνεια. Μικρά και μεγαλύτερα κομμάτια με λέξεις-σωστά στοιβαγμένες-δημιουργούν ένα ομιχλώδες τοπίο μέσα από το οποίο ο Robinsonτραβάει ιστορίες που έχουν χαραχτεί είτε στη μνήμη του είτε που διαβάζοντας τες ένοιωσε έντονα την αδικία μέσα του.
Η ανάγνωση κυλάει σαν γάργαρο νερό και άλλοτε σαν μαύρο αίμα. Οι εικόνες είναι δυνατές, η αφήγηση είναι ξεκάθαρη γιατί η γλώσσα χτυπάει στο ψαχνό. Ο Robinson δεν ψάχνει περίεργες λέξεις και επίθετα που αποπροσανατολίζουν, λέει απλά την ιστορία και αυτή από μόνη της είναι τόσο έντονη που τα επίθετα μόνο να την διαστρεβλώσουν μπορούνε.
Η ΠΑΛΙΝΩΔΙΑ ΕΝΟΣ ΚΟΡΑΚΙΟΥ
Ίσως, άνθρωπε,
να ήμουν πολύ σκληρός
μαζί σου. Δεν ήξερα
πως τα μικρά σου
ξυπνάνε συχνά
μες στον ύπνο τους
κι εσύ όλη νύχτα
μένεις ξάγρυπνος
δίπλα στο παιδί σου.
Ένα από τα παιδιά μου
δεν είναι καλά. Δεν μεγαλώνει
όπως τ’ άλλα.
Κι εμένα, όπως κι εσένα, συχνά
με τρώει η ανησυχία.
Ξυπνάω και νιώθω έναν
πυκνό ιστό αράχνης
στο μυαλό μου.
Τα άλλα παιδιά μου αναρωτιούνται
τι πρόβλημα έχει ο πατέρας τους.
Κάνω ό,τι πρέπει να κάνω
γιατί μ’ έχουν ανάγκη,
αλλά γίνεται όλο και πιο δύσκολο.
Συγχώρησέ με, άνθρωπε,
βιάστηκα να σε κρίνω.
Τώρα καταλαβαίνω
το φορτίο που κουβαλάς.
----
«Τα λόγια του Τσίν» - Κάθε πρώτη και δεκαπέντε του μηνός στις σελίδες του Kulturosupa.gr
Από τον Κωνσταντίνο Πρωτόπαππα.
----
Κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία.
.
